Happy Money ศาสตร์แห่งการใช้เงิน
จากการวิจัยในอเมริกา พบว่า ความสัมพันธ์ของรายได้กับความสุข แปรผันตามกันถึงจุดหนึ่งเท่านั้น หมายความว่า เมื่อคนเรามีรายได้มากขึ้น มีเงินใช้จ่ายได้มากขึ้น คนเราก็จะมีความสุขมากขึ้น แต่เมื่อมีรายได้ถึงจุดหนึ่งแล้ว (ข้อมูลจากการวิจัยคือ ประมาณ 75,000 USD ต่อปี หรือประมาณ 200,000 บาท ต่อเดือน ซึ่งเป็นบริบทของสังคมอเมริกา) รายได้ที่เพิ่มขึ้น ไม่ค่อยทำให้เรามีความสุขที่เพิ่มขึ้นมากนัก ซึ่งก็สอดคล้องกับหลักของมาสโล (ความสุขพื้นฐานของคน Basic Need) เพราะเมื่อเรามีรายได้ถึงจุดหนึ่ง เราก็มีเงินเพียงพอที่จะซื้อของเกือบทุกอย่างที่เราต้องการได้แล้ว
แล้วอะไรหล่ะ ที่ทำให้เรามีความสุขมากขึ้น?
หนังสือ Happy Money, the science of smarter spending โดย Elizabeth Dunn และ Michael Norton ได้เสนอหลักการใช้จ่าย 5 ข้อ ที่จะทำให้เราใช้เงินได้คุ้มค่ามากขึ้น หรือมีความสุขมากขึ้นนั่นเอง
- Buy Experience ซื้อประสบการณ์
ความสุขจากการใช้เวลาร่วมกันของครอบครัว ท่องเที่ยว หรือนัดสังสรรเพื่อนเก่า มักจะมีความสุขได้นานกว่าการซื้อสิ่งของ ที่เรามักจะมีความสุขเฉพาะช่วงแรกทื่ซื้อมา เพราะเรามักจะ recall นึกถึงความสุขในช่วงเวลาดีๆ ประสบการณ์ดีๆ นั้นได้เสมอ ยังไม่นับรวมประโยชน์ ที่โลกทัศน์ของเราจะกว้างขึ้น เห็นโอกาสต่างๆมากขึ้น
- Make it a treat ทำเป็นรางวัลของชีวิต
ตัวอย่างเช่น แทนที่จะดื่มกาแฟร้านโปรดของเราทุกวัน ซึ่งกลายเป็นความเคยชิน ความตื่นเต้น ความสุขที่เคยมี ก็จะค่อยๆน้อยลง ถ้าเราเปลี่ยนมาเป็น ซื้อเพียงสัปดาห์ละ 1 วัน เช่นทุกวันพุธ ก็จะทำให้วันพุธนั้นเป็นวันพิเศษของเรา เป็นวันที่เรารอคอย ได้ดื่มกาแฟจากร้านโปรด ข้อดีอีกอย่างนอกจากความสุขที่ได้ ก็คือเราได้ประหยัดเงินอีกด้วย
- Buy time ซื้อเวลา
เช่น การจ่ายเงินค่าทางด่วน ทำให้เราเดินทางได้เร็วขึ้น
- Pay now, consumer later จ่ายก่อน ใช้ทีหลัง
อันนี้อาจจะขัดกับความรู้สึกแวบแรก เพราะเรามักจะคิดว่า การใช้ก่อน จ่ายทีหลัง น่าจะคุ้มกว่า เช่น การผ่อนสินค้า แต่ความเป็นจริงแล้ว การซื้อของบางอย่าง “จ่ายก่อน ใช้ทีหลัง” มักจะทำให้เรามีความสุขมากขึ้น เพราะเราจะมีช่วงเวลาที่เฝ้ารอคอย มีความสุขในการวางแผนต่างๆ เช่น การซื้อตั๋วคอนเสริต ตั๋วเครื่องบิน หรือจองโรงแรมล่วงหน้า ซึ่งเราจะต้องจ่ายเงินทันที แต่มาใช้บริการในวันหลัง อีกทั้งในหลายๆครั้ง การที่เราจ่ายก่อน เช่น การซื้อตั๋วเครื่องบิน หรือจองโรงแรม นั้น มักจะมีราคาถูกกว่า ประหยัดกว่า
- Invest in others ลงทุนในผู้อื่น
มีการวิจัยทดลองอันหนึ่ง โดยผู้วิจัยจะแจกเงิน จำนวนหนึ่ง ให้ผู้เข้าร่วมการทดลอง และบอกว่าให้นำเงินจำนวนนี้ ไปซื้อกาแฟให้ตัวเองดื่ม หรือ จะซื้อกาแฟแล้วนำไปให้คนอื่นก็ได้ ซึ่งจากการสอบถามผู้เข้าร่วมการทดลองนั้น จะพบว่า การนำเงินไปซื้อกาแฟให้ตัวเองนั้น นำความสุขมาให้เพียงแป้ปเดียว แต่การที่นำไปให้ผู้อื่น จะนำมาซึ่งความสุขที่นานกว่า สรุปได้ว่า การที่เราได้ช่วยเหลือคนอื่นให้ มีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น ประสบความสำเร็จในด้านต่างๆ มักจะทำให้เรามีความสุข หรือที่เราได้ยินกันบ่อยๆว่า ความสุขจากการให้ นั่นเอง
ครั้งต่อไป ถ้าต้องการให้การใช้จ่ายเงินของเรานั้นคุ้มค่ามากขึ้น เราอาจจะมาลองคิดดูว่าการใช้จ่ายนั้น เข้าข่าย 5 ข้อนี้หรือไม่
ที่มา: ดร.สมจินต์ ศรไพศาล พูดไว้ในรายการ Money Talk, เข้าไปดูคลิปได้ที่ https://bit.ly/2P1H6Ky
